De eisen waaraan een mbo-student moet voldoen om een diploma te halen, zijn beschreven in een kwalificatiedossier. Een kwalificatiedossier bevat een of meerdere kwalificaties rondom een bepaalde beroepsgroep. Op basis van de kwalificatiedossiers maken mbo-instellingen hun onderwijsprogramma’s. De kwalificaties worden vastgesteld door bedrijfsleven en beroepsonderwijs gezamenlijk; ze zijn een belangrijk communicatie-instrument voor het realiseren van een goede aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt. Alle kwalificaties samen vormen de landelijke kwalificatiestructuur. De Samenwerkingsorganisatie Beroepsonderwijs Bedrijfsleven (SBB) is verantwoordelijk voor deze structuur.
De kwalificatiestructuur wordt momenteel herzien met het oog op het vergroten van de doelmatigheid (minder kwalificatiedossiers en kwalificaties), van de transparantie (dunnere en meer overzichtelijke kwalificatiedossiers) en van de flexibiliteit (snellere aanpassing aan ontwikkelingen in beroepenveld en regio). Vanaf 1 augustus 2016 moeten alle opleidingen gebaseerd zijn op de nieuwe kwalificatiedossiers.
De herziene kwalificatiestructuur bestaat uit drie delen: basis-, profiel- en keuzedelen. Een kwalificatiedossier bestaat uit één gemeenschappelijk basisdeel en één of meer profieldelen. De keuzedelen zijn apart van de kwalificatiedossiers beschreven.
- Het basisdeel bestaat uit generieke onderdelen die voor alle kwalificaties in het mbo gelden (taal en rekenen, loopbaan en burgerschap, op niveau 4 ook Engels) en de beroepsspecifieke onderdelen die gemeenschappelijk zijn voor de kwalificaties in het kwalificatiedossier;
- De onderscheidende verschillen tussen de kwalificaties zijn uitgewerkt in de profieldelen;
- Waar kwalificaties aangeven wat nodig is voor een beginnend beroepsbeoefenaar, zijn de keuzedelen een verrijking die bovenop de kwalificatie komt.