In opdracht van Calibris heeft KBA onderzoek gedaan naar het uitvoeren van verpleegtechnische handelingen in de gehandicaptenzorg: welke handelingen komen voor, wie voeren die uit en hoe zorgen de instellingen ervoor dat verpleegtechnische handelingen worden uitgevoerd in overeenstemming met de weg BIG?
De onderzoeksaanpak bestond uit een telefonische enquête onder instellingen en een zestal casestudies. Met behulp van de telefonische enquête is in beeld gebracht welke verpleegtechnische handelingen vóórkomen, bij welke cliënten, door wie die handelingen worden uitgevoerd en hoe vaak dat gebeurt. De casestudies zijn uitgevoerd om verdiepende informatie te verzamelen over het beleid van organisaties op dit gebied en de wijze waarop dat op de werkvloer zijn beslag krijgt.
Uit de telefonische enquête blijkt dat alle verpleegtechnische handelingen in de gehandicaptenzorg worden uitgevoerd, maar dat het aantal organisaties waarin dat gebeurt, varieert. Verpleegtechnische handelingen die in een groot deel van de organisaties (minstens 75 procent) worden uitgevoerd, zijn medicijnen checken, registreren en distribueren, medicijnen toedienen (oraal, rectaal en via de huid) en eerste hulp verlenen bij verwondingen, vergiftigingen, verstikking en verslikken. Als deze handelingen in een werkeenheid zelf wordt uitgevoerd, gebeurt dat behalve door verpleegkundigen en verzorgenden, ook door beroepskrachten met een SPW-opleiding. Dit geldt ook voor de voorbehouden handelingen. Voorwaarden waaronder medewerkers met een SPW-opleiding verpleegtechnische handelingen mogen uitvoeren, is dat ze zich daarvoor bevoegd en bekwaam voelen en dat ook zijn. Om daarvoor te zorgen worden SPW’ers periodiek intern geschoold en getoetst en dienen ze te werken volgens protocollen. Training van SPW’ers gebeurt vaak door de arts, die bij goed gevolg een bekwaamheidsverklaring afgeeft. Zonder een dergelijke verklaring mogen SPW’ers de handeling niet uitvoeren. Een andere voorwaarde is dat SPW’ers die verpleegtechnische handelingen uitvoeren, dat doen in opdracht van de arts en onder toezicht van een leidinggevende, verpleegkundige of andere bevoegde collega. Vaak moeten de handelingen volgens protocollen worden uitgevoerd.
Download het rapport hieronder.
Auteurs: drs. Paul den Boer