Per 1 augustus 2007 is de partiële leerplicht vervangen door de kwalificatieplicht. De kwalificatieplicht houdt in dat elke jongere tot de achttiende verjaardag leerplichtig is, tenzij de jongere een startkwalificatie heeft. Een startkwalificatie is een havo- of vwo-diploma, of een diploma op mbo-niveau 2. Vóór 1 augustus 2007 waren leerlingen volledig leerplichtig tot het einde van het schooljaar waarin ze zestien jaar werden. Daarna waren ze partieel leerplichtig tot het einde van het schooljaar waarin ze zeventien jaar werden. De partiële leerplicht bleek in de praktijk moeilijk te handhaven, wat tot gevolg had dat veel zestien- en zeventienjarigen het onderwijs voortijdig verlieten. Met de invoering van de nieuwe kwalificatieplicht heeft de rijksoverheid extra middelen beschikbaar gesteld voor de gemeenten om de taken die voortvloeien uit de wetswijziging uit te voeren. De rijksoverheid stelt de extra middelen ter beschikking aan de samenwerkende gemeenten per RMC-regio. De gemeenten in de RMC-regio Zuid-Holland Oost (Midden-Holland en Rijnstreek) hebben het KBA gevraagd om de optimale uitvoeringsvariant voor de inzet van de extra middelen op basis van onderzoek te onderbouwen. De uitkomsten van het onderzoek vormen de grondslag voor besluitvorming over de inzet van de extra middelen. De vraagstelling van het onderzoek richt zich op drie uitvoeringsmodellen: 1) uitbreiding van de lokale uren leerplicht, 2) uitbreiding van de uren voor RMC, en 3) uitbreiding van uren uitsluitend gericht op kwalificatieplicht.
De uitvoeringsmodellen zijn getoetst op vier beoordelingscriteria:
| • | individuele interventie: lukt het om individuele jongeren te helpen? |
| • | systeem: lukt het om structureel zaken te verbeteren? |
| • | organisatie: lukt het om de uitvoering van de kwalificatieplicht goed te organiseren? |
| • | uitvoerbaarheid: lukt het aansluiting te houden met de afzonderlijke gemeenten? |
De beoordelingen van de uitvoeringsmodellen geven de afwegingen weer die door de onderzoekers zijn gemaakt. De uitvoeringsmodellen zijn tevens voorgelegd aan een aantal betrokkenen in de regio. Ook hun afwegingen zijn meegenomen in de beoordelingen van de uitvoeringsmodellen. Uitvoeringsmodel 3, uitbreiding van uren uitsluitend gericht op de kwalificatieplicht, voldoet het beste aan de gestelde criteria voor kwaliteit, realisatie van beleidsdoelen en uitvoerbaarheid. Uitvoeringsmodel 2, uitbreiding van de uren voor RMC, voldoet op belangrijke punten niet aan de gestelde criteria en uitvoeringsmodel 1, uitbreiding van de lokale uren leerplicht, schiet tekort voor de uitvoering van de kwalificatieplicht. Het model 3 zoals voorgesteld kan versterkt worden door elementen uit model 1 en 2 over te nemen, zodat de aansluiting van leerplicht en RMC optimaal is. Op basis van de onderzoeksbevindingen kunnen de gemeenten binnen de RMC-regio Zuid-Holland Oost een afgewogen keuze maken tussen de drie uitvoeringsmodellen.
Download de publicatie hieronder
Auteurs: drs. Ton Eimers, drs. Mariska Roelofs