Leraren houden niet op met leren nadat ze hun opleiding hebben afgemaakt. Ze blijven bijleren door het volgen van verdere opleidingen (formeel leren) of trainingen (non-formeel leren). Maar een groot deel van hun kennis doen ze op in de praktijk, op een informele manier, in contact met andere leraren. Is dat zogenoemde informele leren te managen, zodat het meetbaar bijdraagt aan de kwaliteit van het onderwijs? En zo ja, hoe ver kun je daarmee gaan? Dit onderzoek tracht hierop een antwoord te formuleren.
Na het vergelijken van verschillende arrangementen kan in het onderzoek tot de conclusie gekomen worden, dat kwaliteitsmanagement van informeel leren mogelijk is, mits de twee belangrijkste partijen, de schoolleider en de leraar hun rollen juist vervullen. De rol van de schoolleider is om leraren – anders dan bij formeel leren – te stimuleren en te verleiden. Dat betekent actief ondersteunen en het scheppen van het juiste klimaat: de schoolleider maakt het informeel leren mogelijk. Verder is de schoolleider beleidsmaker, uitdrager van de visie en gever van feedback. De rol van de leraar is hoofdzakelijk het tonen van initiatief, motivatie en betrokkenheid. Zonder wil en bereidheid tot professionalisering zal er geen sprake zijn van informeel leren. Daarnaast zijn het geven van feedback, het delen van en reflecteren op de geleerde kennis, rollen van leraren.
Bij het managen van informeel leren bepaalt ‘het behoud van het informele’ de grens, concluderen de onderzoekers. Het sturen beperkt zich tot het voorwaardelijke: het scheppen van de juiste, uitdagende context om te leren. Het proces van het informeel leren zelf blijft buiten schot. Voor wat betreft het meten moet gewerkt worden met een natuurlijke vorm van meten, die aansluit bij het eigene van het informeel leren. De ontwikkelingsgerichte benadering van de erkenning van verworven competenties (EVC), waarin het meten ondergeschikt is gemaakt aan de verdere capaciteitsontwikkeling, biedt daarvoor belangrijke aanknopingspunten. Een andere conclusie is dat in alle arrangementen ict een rol kan spelen door het voor individuen mogelijk maken van tijd- en plaatsonafhankelijk leren.
Download de publicatie hieronder.
Auteurs: Rita Kennis MSc