Vanaf 1 augustus 2017 is de wet ‘Vroegtijdige aanmelddatum en toelatingsrecht tot het mbo’ in werking getreden. De nieuwe wet introduceert een set maatregelen, waaronder de aanmelddatum van 1 april, voorschriften voor procedures en informatievoorziening, het toelatingsrecht voor aankomende studenten, voorwaarden waaronder dat toelatingsrecht geldt en het verplichte bindend studieadvies in het eerste jaar van de opleiding. Gelijk met de invoering van de nieuwe wet is een vierjarig onderzoek gestart om de implementatie en gevolgen van de wet te monitoren en evalueren. Dit onderzoek heeft waardevolle inzichten opgeleverd op een aantal aspecten van de uitvoering van de wet en de gevolgen daarvan. Echter, mede (maar niet alleen) vanwege corona stonden er nog veel vragen open. Daarom is de evaluatie en monitoring verlengd tot 2027.
In de tussenrapportage 2024, over de vierde meting, staat het studieadvies (BSA) centraal. Het implementatieproces van het studieadvies (BSA) in het mbo werd ernstig verstoord door de gevolgen van de coronapandemie. In twee studiejaren werd het negatief bindend studieadvies niet of zeer terughoudend toegepast en de contactmomenten met de student waren noodgedwongen beperkt of online. Tegelijkertijd constateerden we in eerdere metingen dat er opvattingsverschillen waren tussen en binnen instellingen over het karakter dat het studieadvies (BSA) en de aanloop daarheen zou moeten hebben. Dat leidde ertoe dat er uiteenlopende interpretaties en invullingen werden gegeven aan de inhoud en organisatie van het studieadvies (BSA). Een negatieve consequentie daarvan was dat studenten daardoor onduidelijkheid ervoeren of onvoldoende op de hoogte waren. Inmiddels heeft het ministerie van OCW daarin een duidelijkere positie gekozen. De nieuwe, door OCW gevalideerde Handreiking Studieadvies van het Kennispunt Onderwijs en Examinering mbo neemt afstand van de term bindend studieadvies en legt de nadruk op het begeleidingsproces in het eerste studiejaar en ook op de positieve advisering. In deze meting constateren we dat er, ook na enkele jaren van implementatie, nog geen sprake is van duidelijke convergentie in de wijze waarop het studieadvies wordt toegepast in het mbo. Nog altijd komen er grote interpretatieverschillen voor. De aanvankelijke insteek van het studieadvies (BSA) legde ook een nadruk op de formele procedurele vereisten, zoals de voortgangsgesprekken, de waarschuwing en verbetertijd, het negatief BSA en de nazorgperiode. De nieuwe benadering wil daar minder de nadruk op leggen, met als bijeffect dat ook dat aspect niet meer bijdraagt tot een zekere eenheid van handelen in het mbo.
Het rapport gaat verder onder meer in op het proces van aanmelding en inschrijving, numerus fixus, de vroegtijdige aanmelddatum en het toelatingsrecht.
Hieronder kun je het rapport downloaden.
Auteurs: drs. Ton Eimers, drs. Mariska Roelofs, drs. Bianca Leest